پیچیدگی های زیادی در واردات و صادرات کالا وجود دارد، تجار برای این که به این حوزه وارد شوند، حتما باید با قوانین و مراحل آن آشنا باشند. در امر صادرات یکی از عوامل مهم، تنظیم اظهارنامه گمرکی میباشد. وقتی شخصی حقوقی یا حقیقی، میخواهد کالای خود را از گمرک ترخیص کند، نیاز به اظهار همه اطلاعات محصول خود به گمرک دارد. تنظیم این اظهار نامه در قالب فرمی صورت گرفته و بعد از این که تایپ و چاپ شد، تحویل گمرک داده میشود. این فرم خیلی مهم است و باید توجه ویژه ای به اطلاعات وارد شده داشته باشید. به همین علت در ادامه به آموزش تنظیم اظهارنامه گمرکی صادرات میپردازیم.
اظهارنامه گمرکی صادرات
سازمان جهانی گمرک این اظهارنامه را به این صورت تعریف کرده است: به هرگونه بیانیه یا اظهار عملی یا کتبی، که برای ارائه جزییات کالای صادراتی به گمرک باشد، و مورد تایید گمرک قرار بگیرد، اظهارنامه گمرکی گفته میشود.
پس در این فرم محصولات صادراتی یا وارداتی برای گمرک مشخص میشوند. لازم است با تنظیم اظهارنامه و تحویل آن به گمرک، همه عملیاتی که به ترخیص محصولات وارداتی یا صادراتی مربوط است، بر اساس قوانین گمرکی و آئین نامه های اجرائی، انجام شود.
این تعاریف به زبان ساده تر این گونه بیان میشود که: در شروع کار گمرک اطلاعاتی از کالای صادراتی و جزییاتی که به آن مرتبط است ندارد، صاحب کالا یا نماینده قانونی آن، باید به اظهار یا معرفی این محصولات خروجی از کشور بپردازد. بعد از این که محصول اظهار شد، کالا به وسیله بازرسان گمرک برسی شده و در صورت یکسان بودن مشخصات بار خروجی با موادی که آورده شده در فرم، اجازه بارگیری کالا و خروج آن از گمرک صادر میشود.
اگر فردی که اظهار نامه را ارائه میدهد، فردی غیر از صاحب بار باشد، این شخص به عنوان نماینده صاحب کالا، باید به ضمیمه کردن برگه وکالت یا همان نمایندگی یا فتوکپی آن به اظهار نامه اقدام کند. فرمی که در گمرکات به عنوان اظهار نامه گمرکی صادرات گرفته میشود، یک فرم استاندارد بین المللی محصوب شده و در کشورهای زیادی به عنوان سند واحد اداری کاربرد دارد.
اهمیت آموزش تنظیم اظهارنامه گمرکی صادرات
برای این که به اهمیت این آموزش پی ببرید، خوب است بدانید که در صورت اشتباه در ورود اطلاعات به اظهارنامه، کاهش حقوق ورودی و بقیه پرداختی ها اختصاص یافته به گمرک اتفاق می افتد، در این حالت فرد باید میزان کسری و مابه التفاوت را پرداخت کرده و ده تا صد درصد این مبلغ اضافی را به صورت جریمه پرداخت کند.
پس با در نظر گرفتن مواردی که ذکر شد، لازم است این اظهارنامه را به دقت پر کنیم و تعداد، نوع و بقیه مشخصات کالا را با جزئیات در اظهارنامه قید کنیم. بعد از این که اظهارنامه تایپ و چاپ شد، برای این که مطمئن شوید بهتر است مواردی که در دو نسخه آن آورده شده با هم و با دقت برسی شده تا جلوی خطاهای احتمالی گرفته شود. بعد از این که با تعریف و اهمیت اظهارنامه گمرکی صادرات آشنا شدید، خوب است مراحل آن را هم یاد بگیرید.
مراحل انجام اظهارنامه گمرکی
اول اطلاعات صاحب بار را وارد کرده، بعد تمامی اطلاعاتی که به محصول صادراتی و بهای آن مربوط است را توسط شرکت صادرات ذی ربط محاسبه کرده و آنها را در فرم وارد میکنیم. بعد اظهارنامه گمرکی پذیرش شده و کنترل و بازرسی ها توسط بازرسان گمرک انجام شده، بعد کالا به صورت فیزیکی ارزیابی شده و برسی وجوه درج شده در اظهارنامه انجام و مبالغ پرداختی بر اساس مقرارت گمرک کنترل میشود. پس از این که کنترل تمام و تایید و امضا اظهارنامه به وسیله بازرس صورت گرفت، این فرم به کارشناسان سریس ارزیابی تحویل داده شده و توسط آنها ارزیابی و به وسیله کارشناسان صحت سنجی میشود. اگر تایید شد، کارشناس سرویس ارزیابی آن را امضا میکند.
بعد از طریق سیستم با کد عطف و کد اظهارنامه، فراخوانی شماره ارزیابی صورت گرفته و اظهارنامه توسط رئیس سرویس به صورت سیستماتیک ارزیابی میشود. سپس ریس در محل مربوطه باید فرم را امضای دستی کند. بعد فرم اظهار و فیش بانکی را به واحد صندوق ارسال و صدور پروانه صورت میگیرد. در ادامه اظهارنامه از سیستم به وسیله صندوقدار فراخوانی شده و سیستم مبلغ محاسبه شده را مطابقت میدهد، بعد باید توسط صندوق دار تایید شود. تکمیل، کنترل و تایید رسید صندوق بر اساس اطلاعاتی که در خانه های فرم درج شده انجام شود. فیش بانکی از اسناد جدا شده، در نهایت پروانه گمرکی چاپ و توسط مسئول صندوق مهر و امضا شده. بعد در دفتر مربوطه، شماره مربوطه درج و در آخر رسید را از صاحب کالا اخذ و پروانه به او تحویل داده میشود. این مراحل که تمام شد، صدور کالا امکان پذیر میشود.
توجه داشته باشید که این مراحل در صورتی اینگونه است که مغایرتی در اظهارنامه ارائه شده توسط شما با کالای صادراتی وجود نداشته باشد. اگر بار صادراتی شما با محتویاتی که در فرم ذکر شده همخوانی نداشته باشد، گمرک با در نظر گرفتن این تفاوت، صاحب بار را جریمه میکند. همچنین امکان سنگین تر شدن جریمه در صورت استفاده از تعرفه های دیگر برای پرداخت نکردن عوارض گمرکی زیاد وجود دارد.
بر اساس اطلاعیه ای که از طرف گمرک صادر شد، برای مدیریت کردن ریسک، شفاف سازی اسناد تجاری، استاندارد سازی اسناد، ارزیابی و کنترل های زمان ترخیص و موارد دیگر، در صورتی اسناد ضمیمه اظهارنامه گمرکی پذیرفته میشود که اطلاعاتی که به مشخصات محصول مربوط است، مطابق با فرمت های استاندارد شده بین المللی بوده و به همین فرمت اظهار به گمرک شود.
همچنین به علاوه مواردی که ذکر شد، در اظهارنامه صادرات باید همه ی موارد مانیفست، پیش فاکتور، فهرست عدل بندی و سیاهه خرید وجود داشته باشد. کلیه اطلاعات لازم در این فرم برای اعمال مقررات گمرک باید وجود داشته باشد، حتی اگر محصول مورد نظر بعد از این که به گمرک وارد شد، گم شود. فرم صدور کالا سندی کتبی میباشد که حتی اگر محصولی که صادر میکنید، حقوق گمرکی را شامل نشود، اما برای خروج بعضی از کالاهای غیرتجاری به وسیله مسافرین، اظهار شفاهی هم کفایت میکند.
نکات پر کردن اظهارنامه صادرات
در اظهارنامه صادرات قسمتی به نام خانه شماره ۲ وجود دارد که نام شرکت صادر کننده کالا درج میشود، اما این خانه معمولا در ایران پر نشده و در گمرک برای این که مهرهای مربوط به احراز هویت کالا درج شود، از آن استفاده میکنند.
در قسمت خانه شماره ۳، تعداد برگه های اظهارنامه مشخص میشود. تعداد برگه ها با در نظر گرفتن تعداد اقلام محصولات یک محموله تغییر میکند. برای برگه دوم اظهارنامه دو مدل وجود داشته که برای اظهار سه قلم محصول یا دو قلم متفاوت است.
بخش مربوط به صادر کننده یا صاحب بار، از دیگر بخش های مهمی است که در اظهارنامه باید به آن توجه کنید. در این بخش باید آن فرد اسناد هویتی و مالکیتی خود و فرم هایی که به مالکیت بار مربوط است را به گمرک بدهد.
یکی دیگر از مبنای قانونی اظهارنامه صادرات، تعرفه گمرکی میباشد که باید یک قسمت مقدماتی شامل قواعد کلی بوده و برخی موارد خاص که بر روی موارد خاصی اعمال میشود، آورده شوند.
قسمت تعرفه گمرکی، یک کاتالوگ به نام نمانکلاتور داشته که توصیف محصولات در آن است و جدلی با ردیف های عوارض و حقوق گمرکی و مالیاتی که برای محصولات متفاوت قابل اعمال است را دارد. توجه داشته باشید که از اصطلاح نمانکلاتور برای شرح نام گذاری نظامند اشیا استفاده میکنند.
به وسیله جدول تعرفه گمرکی، عوارض گمرکی، نرخ مالیات و حقوق کالاها برای هر یک از اقلام فرعی نمانکلاتور تعیین شده و در خصوص حقوق گمرکی خوب است بدانید که در هر کشور، نرخ های اعلام شده متفاوت است و بستگی به کشور صادر کننده محصول دارد.
حرف آخر
در این مطلب آموزش جامعی از تنظیم اظهارنامه صادرات و قوانین آن شرح داده شد. در این مقاله سعی کردیم شما را به درک بهتری از اهمیت این فرم برای صادرات کالا برسانیم تا دقت مناسبی در تنظیم آن به خرج دهید. با توجه به اهمیتی که ذکر شد، تا در امر صادرات و تنظیم مدارک آنها کمک کنند.
